.jpg)
რაფრა, რაფრა, რაფრააა?..
Read User's Comments(0)
თათბირი
თათბირი არის ადგილი, სადაც ადამიანები ძირითადად ამთქნარებენ,ცოტას უსმენენ და ბევრს კამათობენ .
კამათის თემა ხანდაან არც ისე მნიშვნელოვანია. მთავარია სხვაზე ხმამაღლა და კატეგორიული ტონით გამოხვიდე. სანამ დაიწყებდე არ უნდა დაგავიწყდეს ხმის ჩაწმნდა(ორი მოკლე ჩახველება) , ჭკვიანური გამომეტყველების მიღება და შესაბამისი მიმართვის ფორმის პოვნა, მაგ. მეგობრებო, კოლეგებო,პატივცემულო საზოგადოებავ და ა.შ. ,,მეგობრებო" გადასარევად ერგება უხსენებელი კომუნისტების ფავორიტ ,,ამხანაგოს". სულაც არაა სავალდებულო სემანტიკას გამოდევნება. უბრალოდ, მიმართავ. განა მართლა მეგობარია? ეს ჭეშმარიტება მთქმელსაც და მსმენელსაც დიდებულად მოეხსენება, მაგრამ ასეა საჭირო,არაკეთილგანწყობილებაში რომ არ დაგადანაშაულონ. გამოსვლის ეფექტს აძლიერებს შესაბამისი ჟესტიკულაცია– საჩვენებელი თითის გარკვეული ამპლიტუდით გაქანება,მუშტის დაკვრა , ხმაურით წამოდგომა, წამოჭარხალება( უკანასკნელი განსაკუთრებით).
ფრიად პრაქტიკულია აქტივობა სათვალეთი.მოიხსნი–გაიკეთებ, მოიხსნი–გაიკეთებ, მოიხსნი–გაიკეთებ და, მორჩა, აღშფოთებული, თანაც, რაც მთავარია, სამართლიანად აღშფოთებული ადამიანის სტატუსი გარანტირებული გაქვს მომავალ თათბირამდე. ჩვენ ამ გამოცდილებითა და არავერბალური სათათბირო აფერისტობებით,მართალია, ვერ დავიკვეხნით ( სა შეგვილია...), მაგრამ ეს ის შემთხვევაა, როცა უნდა ვთქვათ საბედნიეროდ!მშვიდი საუბარი თათბირი არაა.ოჰ, არადა,არა!
კამათის თემა ხანდაან არც ისე მნიშვნელოვანია. მთავარია სხვაზე ხმამაღლა და კატეგორიული ტონით გამოხვიდე. სანამ დაიწყებდე არ უნდა დაგავიწყდეს ხმის ჩაწმნდა(ორი მოკლე ჩახველება) , ჭკვიანური გამომეტყველების მიღება და შესაბამისი მიმართვის ფორმის პოვნა, მაგ. მეგობრებო, კოლეგებო,პატივცემულო საზოგადოებავ და ა.შ. ,,მეგობრებო" გადასარევად ერგება უხსენებელი კომუნისტების ფავორიტ ,,ამხანაგოს". სულაც არაა სავალდებულო სემანტიკას გამოდევნება. უბრალოდ, მიმართავ. განა მართლა მეგობარია? ეს ჭეშმარიტება მთქმელსაც და მსმენელსაც დიდებულად მოეხსენება, მაგრამ ასეა საჭირო,არაკეთილგანწყობილებაში რომ არ დაგადანაშაულონ. გამოსვლის ეფექტს აძლიერებს შესაბამისი ჟესტიკულაცია– საჩვენებელი თითის გარკვეული ამპლიტუდით გაქანება,მუშტის დაკვრა , ხმაურით წამოდგომა, წამოჭარხალება( უკანასკნელი განსაკუთრებით).
ფრიად პრაქტიკულია აქტივობა სათვალეთი.მოიხსნი–გაიკეთებ, მოიხსნი–გაიკეთებ, მოიხსნი–გაიკეთებ და, მორჩა, აღშფოთებული, თანაც, რაც მთავარია, სამართლიანად აღშფოთებული ადამიანის სტატუსი გარანტირებული გაქვს მომავალ თათბირამდე. ჩვენ ამ გამოცდილებითა და არავერბალური სათათბირო აფერისტობებით,მართალია, ვერ დავიკვეხნით ( სა შეგვილია...), მაგრამ ეს ის შემთხვევაა, როცა უნდა ვთქვათ საბედნიეროდ!მშვიდი საუბარი თათბირი არაა.ოჰ, არადა,არა!
კი, სათვალეთი მანიპულირება ნამდვილად ჭრის. ჯერ ერთი, ეგზომ ჭკვიანური გამომეტყველების დაყენებისთვის ფრიად შეუცვლელი ნივთია, მეორეც, გამომსვლელს ტემპერამენტის და სიმძაფრის შესაბამისად შეუძლია სასურველი ტრაექტორიით გადააადგილოს და არც თუ მშვიდობიანად დასვას ოპონენტის ჰაბიტუსზე. თეორიულად ნამდვილად დასაშვებია ამგვარი რამ, ქმედებას კი არასდროს არ შესწრებია ამ ბლოგის ავტორი, შეუძლია დაიფიცოს. სანაცვლოდ, ბევრჯერ გაუგია, რომ ყველა ჭკვიანი სათვალეს ატარებს, იმიტომ, რომ ბევრი კითხვა მხედველობას აფუჭებს. ვინ კითხულობს ბევრს? სწორია, ჭკვიანი! რა გამომდინარეობს აქედან? თუ სათვალე გიკეთია თავმოსაწონებელი ტიტულის მფლობელიც ავტომატურად ხდები. თუმცა, ამ სტერეოტიპს მეორე სტერეოტიპი ძმაკაცობს, ამჯერად უსიამოვნო.ჭკუასთან ერთად შუშის დამხმარე საშუალება სიბერესთან და, უფრო უარესი, პერმანენტულ სიბრმავესთან ასოცირდება და პერსექტივაში გასა თუ გაუთხოვრებს ვერ მატებს სასურველობას. ალბათ ამავეს ფიქრობდა ჩემი მეზობელი ციალა, როცა თავისი დაფეხვილი ფეხებით გამოქცეული ოდესღაც ფუმფულა და შვიდლიტრიან ძუძუ–მკერდში მიკრავდა ,,სი დოიღურ სკან ციალაქ, სი მუშენ გაღოლუ თექის!" –გულწრფელი შეძახილებით.(შენ მოგიკვდა შენი ციალა, შენ რატომ დაგემართა ესო!–ვხსნი მეგრულ ლინგვაში გაუთვითცნობიერებლებისთვის). ცია ბიცოს(ასე ვეძახდი უხსოვარი დროიდან) მკერდიდან აღლეტილს უკვე ეჭვი შემეპარა ,,საფილოს" ფასდაკლების აქციით მოხიბლულის,სინამდვილეში დაგოიმებულის, აღმოჩენაში, რომ კითხვა ვერტიკალურ და ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში სათვალით უფრო სასიამოვნო და კომფორტულია უსათვალოდ მიცარზე ალკორის (თუ პირიქითაა) შემამჩნეველი მხედველობისთვისაც კი. ავცდი თათბირის თემას, მაგრამ როგორც ჩემი ბავშვობის მეგობარი ჰოლდენ კოლფილდი იტყოდა, ყველაზე საინტერესო სწორედ ისაა, რასაც თემიდან გადახვევისას ჰყვებით.
ახლა ის, თუ რას არჩევენ თათბირებზე. რას არა! მაგრამ თუ მამიდა არიადნაა მთავარი ორატორი? ოოო, მაშინ უუუმნიშვნელოვანეს საკითხად შეიძლება ჩაითვალოს მაგ. უნდა გაიშალოს თუ არა მოსწავლემ თმა? წარმოუდგენელი ვნებათაღელვა დაიხარჯება ამ ზოგადსაკაცობრიო საკითხის ჯეროვნად განხილვისას.
გამოცდილი მეთათბირენი ყველა ზემოთჩამოთვლილ აქტივობას მიმართავენ ჭეშმარიტების დასადგენად და არადადებითი ადამიანების დასარწმუნებლად, რომ გრძელი თმა ნამდვილად უშლის აღქმა–გაგებაში, რომ არაესთეტურია, რომ ყურადღებას უფანტავს და ა.შ.
აპა, რა! თმაგრძელი და ჭკუამოკლე კიდევ ერთი სტერეოტიპია და არგუმენტი:,,ჯერ ერთი– იმიტომ, რომ უშლის. მეორე– იმიტომ,იმიტომ, რომ უშლის. მესამე– იმიტომ, იმიტომ, იმიტომ, რომ უშლის" ნამეტანი ჭკვიანური საბუთია !
ყოველი მცდელობა უფრო მნიშვნელოვან საქმეზე დროის ხარჯვისა მთავრდება მამიდა არიადნას გულისამაჩუყებლად მშვიდი შეჯამებით,, დაჩქარებული ტემპით ვითარდება და შემდგომი ამაღლების ზრუნვით არის განმსჭვალული ჩემი ამჟამინდელი განვითარება და ამასთანავე ამ კეთილშობილურ მიზანშიდ ჩაბმულია და ასევე შემდგომ ვითარდება ჩემი საქციელი–ეს თქვენთვის, თქვენთვის ვლაპარაკობ მე–მოამაგე, წყაროდან ჭიქას ნუ წამოიღებთ, წყარო–ჩვენია!"
გამოცდილი მეთათბირენი ყველა ზემოთჩამოთვლილ აქტივობას მიმართავენ ჭეშმარიტების დასადგენად და არადადებითი ადამიანების დასარწმუნებლად, რომ გრძელი თმა ნამდვილად უშლის აღქმა–გაგებაში, რომ არაესთეტურია, რომ ყურადღებას უფანტავს და ა.შ.
აპა, რა! თმაგრძელი და ჭკუამოკლე კიდევ ერთი სტერეოტიპია და არგუმენტი:,,ჯერ ერთი– იმიტომ, რომ უშლის. მეორე– იმიტომ,იმიტომ, რომ უშლის. მესამე– იმიტომ, იმიტომ, იმიტომ, რომ უშლის" ნამეტანი ჭკვიანური საბუთია !
ყოველი მცდელობა უფრო მნიშვნელოვან საქმეზე დროის ხარჯვისა მთავრდება მამიდა არიადნას გულისამაჩუყებლად მშვიდი შეჯამებით,, დაჩქარებული ტემპით ვითარდება და შემდგომი ამაღლების ზრუნვით არის განმსჭვალული ჩემი ამჟამინდელი განვითარება და ამასთანავე ამ კეთილშობილურ მიზანშიდ ჩაბმულია და ასევე შემდგომ ვითარდება ჩემი საქციელი–ეს თქვენთვის, თქვენთვის ვლაპარაკობ მე–მოამაგე, წყაროდან ჭიქას ნუ წამოიღებთ, წყარო–ჩვენია!"
პედრო, ბიჭო, პედრო!
როგორ შორს შეიძლება წაგიყვანოს ზოგჯერ სრულიად გამოუსადეგარმა ნივთმა, მაგალითად, საღეჭი რეიზნის ეტიკეტმა, თუ რაც ჰქვია, რაშიცაა გახვეული.
უხსოვარ წარსულში, როცა ჯერ კიდევ და მომაკვდავ, მაგრამ მაინც დიადად წოდებული საბჭოეთის ბავშვი მერქვა, ბევრი უცნაური და გაუგებარი ამბები ხდებოდა.
ერთ-ერთი ყველაზე დიდი გაუგებრობა კევ ,,პედროს" ეხებოდა.ვერაფრით ამეხსნა:
1. დეიდაშვილ-ბიძებისგან საზღვარგარეთიდან სპეციალურად ჩვენთვის ჩამოტანილ ამ საოცრებას რატომ მიიჩნევდა ლოლა ბებია კუჭის გამღიზინებლად და ჩემი გაჩხიკულობისა და უმადობის მთავარ მიზეზად, როცა მას ენით აუწერელი, საყვარელი გემო ჰქონდა და სულაც არ უკავშირდებოდა ხორცეულისადმი ჩემს სიძულვილს. კევის გარეშეც რაც შეეძლოთ ყველაფერი წარმატებით შემაძულეს ჯერ კიდევ საბავშვო ბაღში.
2. რატომ ითვლებოდა კევის ღეჭვა სკოლაში სამშობლოს ღალატის ტოლფას დანაშაულად?
3. თუ ის იყიდებოდა ე.წ. ,,ბონების" მაღაზიებში, საბჭოთა კიოსკებმა(სავაჭრო დაწესებულებაა)გასტრონომებმა (ეგეც)რა დააშავეს?
ახლა იმასაც აგიხსნით რა იყო ,,ბონების" მაღაზია. ეს იყო სპეციალური, განსაკუთრებული სავაჭრო ობიექტი, სადაც ასევე განსაკუთრებული ვალუტა ე.წ. ბონები მიიღებოდა და საბჭოეთის უკიდეგანო სივრცეში სულ რამდენიმე არსებობდა. ერთი მათგანი ფოთში, ჩემს დედულეთში და უსაყვარლეს ქალაქში. და რომ დაეცვათ საბჭოთა საზოგადოება საზიზღარი კაპიტალისტური ცხოვრების წესისა და გურმანული მიდრეკილებებისგან, ცენტრალური კომიტეტის მიხრწნილი მმართველების ,,ღვთითგასხივოსნებული" გონი საბჭოთა ადამიანებს სასტიკად უკრძალავდა აღნიშნულ ობიექტებში თვალისა და ჩიჩახვის გახარებას. ქართველი საბჭოთა ადმიანები დიდად არ დაგიდევდნენ ამ აკრძალვას. ჯერ ერთი იმიტომ, რომ შემდგომში лицо кавкаской национальонст-ად შერაცხული გრუზინები, ზოგადად , არაკანონმორჩილი ხალხი იყო და ,,ღვთითგასხივოსნებულების" დირექტივების თავისებურ ინტერპრეტირებას ახდენდნენ. მეორე- წუწკადმიდრეკილები გახლდნენ საზიზღარკაპიტალისტური სიამეებისაკენ; მესამე- სანატრელი ვალუტის მფლობელი ძალიან ცოტა იყო დიად საბჭოეთში. აქედან გამომდინარე, სუკ-ის მიერ მკაცრადთვალყურდევნებულ ამ აკრძალვას საქართველოში დიდი გასავალი არ ჰქონია. ვისაც თვალი და გული ხარისხიანი ტანსაცმელ-დასალევისკენ მიუწევდა, შოულობდა კიდევაც იმ ბონებს. კი იყო აკრძალული, მაგრამ იმ პერიოდის სენტენცია- кто не рискует тот не пет шампаского- ამძაფრებდა კარგ ცხოვრებაზე მონადირეთა ინსტიქტებს.
ნაწყალობევი ბონებით ნესტიანი ქალაქის უცნაური მაღაზიისკენ გეზაღებულ ჩემი ოჯახის სრულწლოვან წევრებს კი გულწრფელად აფრთხილებდა დეიდაჩემის საუკეთესო მეზობელი ვენერა: ,,შეკრულები არიან, დედა, მაი გათახსირებულები კეგებესთან, არ წეიხდინოთ თავი თვარა გამოგაბუნძულებენ სამსახურიდანო".
გათახსირებულებში გამყიდვლებს გულისხმობდა ქალბატონი დეიდა ვენერა და არც თუ უსაფუძვლოდ.საკუთარ თავზე გამოსცადა ჩამშვებ გამყიდველთა მსახვრალი ხელი. ძვირად დაუჯდა საცოდავად ნაშოვნი ბონებით თავისი დედისერთა, ,, ბონიემის" სოლისტს საეჭვოდ დამსგავსებული ვალერას გაბედნიერება. გამყიდვლად განწესებულ ყოფილ მოსწავლეს დაბრალდა მისი პარტიულ- კოლექტიური შეჩვენება. მოსწავლე-მასწავლებლის ურთიერთობის რომელ ეტაპზე რა შესცოდა პატივცემულმა ვენერამ, ამას არც თვითონ ამბობდა და არც მეოცე საუკუნის იუდას გაუმჟღავნებია. ბოროტი ხმები ყველაფერს ჭუკულიას, ხსენებული ქალბატონის ერთადერთ, შფოთიან, ბელადებისა და მთავრობის უხამსმეტაფორულად მომხსენიებელ მეუღლეს აბრალებდნენ ირიბად . ირიბად იმიტომ, რომ დაბარებია-დაკითხვობიისას ჭუკულია (ნამდვილად ასე ერქვა) საბჭოეთის შორეულ ჩრდილოეთში გახლდათ განსაკუთრებული რეჟიმის ,,კურორტზე" ხანგრძლივად მივლინებული მორიგი მახვილსიტყვობის გამო. მის ოჯახს კი დერჟინსკ-ბერიას დაარსებული დაწესებულების თანამ შრომლები მკაცრად აკონტროლებდნენ და, რა თქმა უნდა, არ აპატიებდნენ სოცრეალიზმიდან გადახვევას. ფაქტი ფაქტად დარჩა, ყველაფერი იყო ასე. ამ ვერსიასაც ჰქონდა არსებობის უფლება და ვენერა მართალი გახლდათ კგბ-ს ამბავში.
საბჭოთა მთავრობას აუცილებლად უნდა სცოდნოდა ვინ რას იცვამდა, ამოიცვამდა, გადაიცვამდა, ჩანთქავდა, რა სახსრებით და, რაც ყველაზე მთავარია, რატომ ამჯობინებდა ამხანაგი ჯინჯიკო(სახელი პირობითია) გერმანიაში დამზადებულს მშობლიურ ხონისა და სამტრედიის სამკერვალო ფაბრიკებში წარმოებულს! მაგრამ კგბ, ყველა საბჭოელისთვის და არასაბჭოელისთვისაც თავზარდამცემი ორგანო , იმ პერიოდისთვის ისეთივე მოფამფალებული იყო, როგორც ყველა კბილი ცკ-ს მდივნების "მარადჭეშმარიტებისმფრქვეველ" ღრუში და მისი თანამშრომლების მორალურ-იდეური მდგრადობა შეთავაზებული ქრთამის ოდენობით იზომებოდა. ყოველივე ეს კარგად უწყოდნენ შემდგომში ლიცო კავკაზსკი ნაციონალნოსტებადშერაცხულებმა და ბონების ნაწილს გადადებდნენ ყოველი შემთხვევისთვის, რამეთუ ანდაზა ,,ვისაც თევზი უნდა, ფეხის დასველებაც უნდა შეეძლოს", უმაღლესი კანონი იყო მათ ტრადიციულ-ჯიგრულ–გრუზინულ გაგებაში.
მაშ, ვინ იყო ის ბედნიერი, ვისაც ლეგალურად შეეძლო ევლო ამ მაღაზიებში და ეყიდა რაც სურდა უშიშრად? ესენი გახლდნენ უცხოელი ტურისტები, რომლებიც განსაკუთრებით მრავლად იყვნენ მეგობარი აფრიკიდან, კუბიდან და საზიზღარი კაპიტალიტური ქვეყნებიდანაც (ამითაც აიხსნება ასეთი მაღაზიების არსებობა საპორტო ქალაებში) და მეზღვაურები. რატომ და რისთვის უხდიდა საბჭოთა სოციალისტური სახელმწიფო საბჭოთა ადამიანებს გასამრჯელოს ნახევარს ბონებით, დიდ კომერციულ საიდუმლოებად რჩება დღემდე. ამ უკანსკნელთა კასტის წევრი იყოს ჩემი უთვალავი ბიძა-ბიძაშვილ-დეიდაშვილი, საქართველოს უპირველესი საპორტო ქალაქის ძირძველი მოქალაქეები. მათი წყალობით მე და ჩემი ძმა ხშირად ვახერხებდით ნერვების აფორიაქებას ზემოთაღნიშნულ სავაჭრო დაწესებულებაში. (იხარე ჭერო, მოკვდი მტერო!).
აქ გვიყიდეს ნამდვილი ,,ადიდასის" სამზოლიანი სპორტულები(რითაც თავმოწონება და გახარება არ შემარგო ფიზკულტურის მასწავლებელმა, მაგრამ ეს უკვე სხვა საუბარია და ოდესმე ალბათ დავწერ საბჭოთა სკოლის ტკბილ-მწარე დღეებზე), ბოტასები, ბურთები.
მახსოვს, მამაჩემის ნაღვლიან-ღიმილიანი მზერა შვილების სპორტულ აღტკინებაზე. ჯადოსნურად მოქმედებდა ლურჯ ფონზე ადიდასის თეთრი ლოგო. მოგვიანებით, სპორტულები ვრანგლერის ჯინსებით ჩაანაცვლა ჩემმა ძმამ, მაგრამ იმ დღეების უღიმილოდ გახსენებას ვერ ვახერხებ, ახალნაყიდ ადიდასის ბურთს რომ ჰკოცნიდა ძვირფასი დედმამიშვილი. აქვე,ამ მაღაზიაში ვყიდულობდით ლეგენდარულ ,,პედროს"-საღეჭ რეზინს, რომლის სუნი და გემო ახლაც მახსოვს, რომელთან დაკავშირებულია პირველად ცხოვრებაში ყურის აწევა მასწავლებლისგან(სამწუხაროდ არაუკანასკნელად) და პირველი ბიზნეს-გარიგებები.
მაგალითად, სახლიდან სკოლამდე ჩემი ჩანთის თრევა ორი პედრო ღირდა. ერთ პედროდაც წაუღიათ. სკოლიდან სახლამდე- არანაკლებ ორი პედრო. მანძილი კი იყო იგივე, მაგრამ სკოლიდან უფრო დაღლილი ვბრუნდებოდით, შესაბამისად, ძვირი ღირდა დაქირავებული შრომა. მუსიკის ჩანთა სიმსუბუქის გამო ნახევარ კევადაც წასულა. აწყობილი მქონდა ცხოვრება! ჩემი ძმა და მეზობლის ბიჭები რიგში იდგნენ. ფასობდა არა მარტო კევი, არამედ კევის ქაღალდიც. მისგან ქამრებს ვწნავდით . საერთოდ, კამფეტების, კონსერვის ეტიკეტებისგან რაღაცების დაწვნა მაშინდელი ბავშვების საყვარელი საქმიანობა იყო. ახლა ნაკლებად ერთობიან მსგავსი თამაშებით. შარშან დასვენებაზე მომიცუნცულა ერთმა მეხუთეკლასელმა გოგონამ კარგა ბლომად ეტიკეტი, ბიჭისთვის წაურთმევია. რაღაცაზე იყო აღშფოთებული და გაკაპასებული აცანცარებდა ცეცხისფერ კიკინებს. ასე მეგონა, ბავშვობაში დავბრუნდი. რა თქმა უნდა, დავუბრუნე ეტიკეტები პატრონს და დაწვნის ხერხიც ვასწავლე. იმ წუთამდე თვითონაც არ ვიცოდი, თუ მახსოვდა. უნდა გენახათ როგორ მიყურებდა ორივე! ერთს ზედ ეწერა ,,ეს ვერაა!", მეორეს.. პრინციპში, მეორესაც ეგ აზრი აწვალებდა, მგონი!
იცოდნენ რა ჩვენი გადარეული სიყვარული bubble gum-ისადმი, აურაცხელი ბიძა-დეიდაშვილ-ბიძაშვილი დედაჩემის აქტიური პროტესტის მიუხედავად ამ საჩუქრით გვანებივრებდა.სწორედ მათი დამსახურებაა ჩემი ბიზნეს ვუმენობა და საზიზღარი კაპიტალისტური აზროვნება ახალგაზრდობის გარიჟრჟზე. არ იქნება იმის მიხვედრა ძნელი, რომ ყველაზე უფრო კარგად დაწნული და დიდი ქამარი მე მქონდა, რომელიც აღებ-მიცემობის ჩემეულ ბიზნესში ასევე წარმატებით გამოიყენებოდა. გემო გემოდ და როგორ კარგად იბერებოდა!რამდენი ნიძლავი მაქვს მოგებული!გავბერავდით და შემდეგ კომპეტენტური ჟიური არკვევდა ვისმა აჯობა. მე ნამდვილი ჩემპიონი გახლდით. იმხელა ბუშტები გამომდიოდა მთელ სახეს მიფარავდა. თუმცა,უნდა ვაღიარო, რომ ეს ფაქტი ვერ ჩაითვლება პედროს გაბერვადობის კრიტერიუმად, რადგან სახეც ტანის შესაფერი, ანუ მახათივით მქონდა და მის დაფარვას ჩემპიონის ფილტვები სულაც არ სჭირდებოდა. "სპორტის" ეს სახეობა უსაფრთხოც არ იყო, რადგან შეიძლებოდა გამსკდარიყო და მთელ სახეზე დაგკროდა რეზინის საზიზღარი თხელი ფენა. თმებამდე თუ ააღწევდა, მით უფრო უსიამოვნო ამბავი გახლდათ და საღამოობით დედის გაბრაზებული ჯიჯღინის მოსმენა გიწევდა გამოწიწკნის პროცედურის პარალელურად. ჩემი ძმის გადამკიდეს კი მუდმივად მიხდებოდა ზემოთაღნიშნულის მოსმენა-მოთმენა.საზიზღარი ჩვევა ჰქონდა,გაბერილ ბუშტს სახეზე მატყეპებდა. ხომ საოცრად გემრიელი იყო კევი, ათმაგად საშინელი ამოსაფხეკი იყო კანიდან. მაგრამ განა ეს სათქმელად ღირდა? რომელი თავმოყვარე ბავშვი შეიძულებდა ამის გამო საოცარ პედროს?
ახლა საიდან მქონდა მუდმივად მეტი კევი თუ ყველაფერს თანაბრად გვინაწილებდნენ. ამისთვის არსებობდა ჭადრაკი, რომელსაც ათიდან ცხრა ხელს ვუგებდი ყველას, დომინო(ამას ათივეს), გასწრობანას თამაში, ველოსიპედი და ბოლოს მათემატიკა. დავალებას კი, საბედნიეროდ, ყოველდღიურად გვაძლევდნენ. ასე რომ, ძმის წილი რამდენიმე საათში ჩემს მფლობელობაში გადმოინაცველბდა. მერე თავისსავე კევებზე ვახვეწებდი. აი ასეთი მავნე და არასოციალისტურად განწყობილ-მოაზროვნე ბავშვად ჩამოვყალიბდი ყოვლადპატიოსან ოჯახში. ზაფხულობით კი სურამში სონია ბებოს მუშტრები გახლდით. იმას საიდან მოჰქონდა არ ვიცი, მაგრამ რაღა ეგ და რაღა ფოთის ბონების მაღაზია, სხვანაირად რომ ჩეკებსაც ეძახდნენ. ჰოი, ბიჭო, როგორ მიყვარდა ე.წ.ებრაელთა უბანში გასეირნება! სონია ბებოც იმ უბანში ცხოვრობდა. მხოლოდ მას ჰქონდა ,,პედრო"და ყველაზე გემრიელი მზესუმზირა დედამიწაზე.
მას შემდეგ დიდი დრო გავიდა. სკოლისთან ერთად დამთავრდა საბჭოთა კავშირი თავის მოკრეტინო, გამოსკლეროზებული მმართველებითა და განსაკუთრებული მაღაზიებით. ცოტა ხანში ,,პედროს",,დონალდო" გამოუჩნდა კონკურენტად თანაც არანაირი ჯადოქრობა და ლაშქრობა არ გჭირდებოდა მათ შესაძენად, შეხვიდოდი კომერციულ მაღაზია ,,სპორტში"ან ,,თბილისში" ან თუნდაც ,,გიალოში", სახელები ვის ახსოვს, და რამდენსაც გინდოდა იმდენს მოგცემდნენ, თუნდაც წონით. მერე უკვე სხვა ქვეყანა იყო, შავსათვალიანი, სამხედროფორმიანი, იარაღიანი, საშიში ტიპების ქვეყანა, მუდმივად რომ იფურთხებოდნენ და იღეჭებოდნენ. თუმცა, ,,პედროს" ღეჭავდნენ მაინცდამაინც-მეთქი, მაგას ვერ დავიჩემებ. იქნება ვინმეს ბავშვობაში უყვარდა კიდევაც, მაგრამ მე მაშინ უკვე სტუდენტი მერქვა, სხვა საქმეებით ვიყავი დაკავებული ვის რა უყვარდა წარსულში და ვინ რითი ერთობოდა იმის სარკვევად დიდად არც მეცალა და არც მაინტერესებდა.
ამასწინათ მეგობრის შვილმა ,,კაპიტან გრანტის შვილები დამიბრუნა " პედროს ქარალდთან ერთად. ეტყობა სანიშნადაც ვხმარობდი. ქაღალდის სულ ერთმა ბეწო ნაჭერმა ღრმა ბავშვობაში მამოგზაურა და გამახსენა რაც იყო და ვინც იყო და რაც წავიდა სამუდამოდ. რაც გაქრა, მაგრამ არა უკვალოდ. მოგონებებს სუნიც აქვს, ფერიც, გემოც და ღიმილიც... ხანდახან ცრემლიც.
დარწმუნებული ვარ, მასწავლებლებს დააინტერესებს
ტიფლისის შავი ვარდი, „ვაი ჭკუისაგან“ და მუსიკის გაკვეთილები
http://ptpress.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=574%3A2010-09-15-13-03-53&catid=10%3A10kultura&Itemid=9
წვნიანი და ტკბილი ფორთოხალი
http://ptpress.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=464%3A2010-08-24-12-06-23&catid=3%3A0103sazogadoeba&Itemid=3
ჩვეულებრივი ამბავი
http://ptpress.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=406%3A2010-08-13-10-45-35&catid=10%3A10kultura&Itemid=9
ტიფლისის შავი ვარდი, „ვაი ჭკუისაგან“ და მუსიკის გაკვეთილები
http://ptpress.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=574%3A2010-09-15-13-03-53&catid=10%3A10kultura&Itemid=9
წვნიანი და ტკბილი ფორთოხალი
http://ptpress.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=464%3A2010-08-24-12-06-23&catid=3%3A0103sazogadoeba&Itemid=3
ჩვეულებრივი ამბავი
http://ptpress.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=406%3A2010-08-13-10-45-35&catid=10%3A10kultura&Itemid=9
ტკივილი შოუს ელემენტებით
ტკივილს ქართველები?- თეატრალიზირებულად. პლაკატებით, შეძახილებით ,
ქუჩის შოუებით, ყალბი პათეტიკით. სადღაც პანტომიმით გადმოსცეს აგვისტოს უბედურება,
სადღაც ახალგაზრდები თავზე ხელეფს იფარებდნენ საკუთარი ჭერის არქონის
სიმბოლოდ, სადღაც ასფალტზე სანთლებითსაქართველოს გიგანტურ რუკას
ხატავდნებ, სხვადასხვა ქვეყნებში რუსეთის საელჩოებთან მოეწყო აქციები და ა.შ. მოკლედ, ძალიან მოვინდომეთ ბევრი ვიხმაურეთ,დავდგით ბევრი სპექტაკლი,
რომ მსოფლიოს დაენახა ჩვენი წუხილი. სხვა საკითხია, რამდენად
ამაღელვებელია და გულწრფელია ტკივილის ასე გადმოცემა . ეს არ არის
პირველი შემთხვევა, როცა ქართველებს ბედნიერება-უბედურებისას რაღაც ისტერიისმაგვარი გვეუფლება და ემოციებს კარნავალურად გამოვხატავთ.
რაშია საქმე?
სიმბოლოდ, სადღაც ასფალტზე სანთლებითსაქართველოს გიგანტურ რუკას
ხატავდნებ, სხვადასხვა ქვეყნებში რუსეთის საელჩოებთან მოეწყო აქციები და ა.შ. მოკლედ, ძალიან მოვინდომეთ ბევრი ვიხმაურეთ,დავდგით ბევრი სპექტაკლი,
რომ მსოფლიოს დაენახა ჩვენი წუხილი. სხვა საკითხია, რამდენად
ამაღელვებელია და გულწრფელია ტკივილის ასე გადმოცემა . ეს არ არის
პირველი შემთხვევა, როცა ქართველებს ბედნიერება-უბედურებისას რაღაც ისტერიისმაგვარი გვეუფლება და ემოციებს კარნავალურად გამოვხატავთ.
რაშია საქმე?
რატომ ხდება, რომ გულწრფელი წუხილიც ვერ გადმოგვიცია შოუს ელემენტების
თვინიერ. მართლა ისეთი ლაღები ვართ , რომ,,ცხრა ლახვარი რომ ჩამარტყან მწარედ გულში, მტრის ჯინაზე ცხრაჯერ მწარედ გავიცინებ"თუ კირილე მიმინოშვილის ჩიტირეკიობასთან გვაქვს საქმე. ეს სპექტაკლომანია, ბედნიერება-უბედურებისადმი თეატრალიზირებული მიდგომა მართლა ქართველის არტისტული ბუნების გამოხატულებაა თუ სხვა რამე?
,,ყველა თვისებას კარგი და ცუდი მხარე აქვს, მათ შორის არტისტიზმსაც.. როცა
არტისტიზმზე ვლაპარაკობთ, ჩვეულებრივ ორ ელემენტს ვგულისხმობთ,
ოსტატობადახვეწილობას და პოზას. თუ პირველი მოსაწონია და მისაღები,
მეორე სათაკილოდ უნდა იქნეს მიჩნეული. პოზა აუცილებლად შეიცავს ტყუილს,
სიცრუეს, მისტიფიკაციას, ვიღაც თუ რაღაც ნამდვილი არ არის და ასეთად კი
თავი უნდა მოგვაჩვენოს.ქართულ ხასიათში ორივე შეიმჩნევა და გამოკვეთილადაც.
არტისტიზმზე ვლაპარაკობთ, ჩვეულებრივ ორ ელემენტს ვგულისხმობთ,
ოსტატობადახვეწილობას და პოზას. თუ პირველი მოსაწონია და მისაღები,
მეორე სათაკილოდ უნდა იქნეს მიჩნეული. პოზა აუცილებლად შეიცავს ტყუილს,
სიცრუეს, მისტიფიკაციას, ვიღაც თუ რაღაც ნამდვილი არ არის და ასეთად კი
თავი უნდა მოგვაჩვენოს.ქართულ ხასიათში ორივე შეიმჩნევა და გამოკვეთილადაც.
მართალია, არის ქართველის ეროვნულ ხასიათში დახვეწილობაც და პოზაც, მაგრამ
დახვეწილობას პოზა რად სჭირდება? თანაც, შეიძლება მკაცრად ვამბობ,
ავადმყოფური.
დახვეწილობას პოზა რად სჭირდება? თანაც, შეიძლება მკაცრად ვამბობ,
ავადმყოფური.
ქართველი კაცი მუდამ სცენაზე გრძნობს თავს. მარტოდ დარჩენილსაც კი
ვიღაცის მოუშორებელი მზერა ელანდება და ყოველ თავის მოძრაობაში ამ
უხილავ თვალთა დაინტერესებულ ყურადღებას ითვალისწინებს.ეს ხომ
უმძიმესი მდგომარეობაა მთელი სიცოცხლე სცენაზე გრძნობდე თავს.
ვიღაცის მოუშორებელი მზერა ელანდება და ყოველ თავის მოძრაობაში ამ
უხილავ თვალთა დაინტერესებულ ყურადღებას ითვალისწინებს.ეს ხომ
უმძიმესი მდგომარეობაა მთელი სიცოცხლე სცენაზე გრძნობდე თავს.
სულ ვიღაცას ატყუებდე და, რაც მთავარია, უპირველესად საკუთარ თავს,
არასოდეს იყო ის, რაც ნამდვილად ხარ.
არასოდეს იყო ის, რაც ნამდვილად ხარ.
რატომ გასწირა ამგვარი მდგომარეობისათვის თავისთავი ქართველმა კაცმა?
ამის ერთადერთი პასუხი მეგულება: უჭირდა და იმიტომ. იძულებული იყო
სულ ეთამაშა, სულ ვიღაცისთვის თავი მოეეწონებინა.
ამის ერთადერთი პასუხი მეგულება: უჭირდა და იმიტომ. იძულებული იყო
სულ ეთამაშა, სულ ვიღაცისთვის თავი მოეეწონებინა.
ხომ გინახავთ ცირკში ბაგირზე მოარულის თუ მოცეკვავის სახე, რომელსაც
ღიმილი დასთამაშებს და უდარდელობაა გადაჰფენია. ამ ღიმილით და
მოჩვენებითიუდარდელობით მალავს ჩამოვარდნის შიშს .აცახცახებულ
მუხლებს და აკანკალებულ გულს. რა უნდა ჰქნას. პუბლიკუმს მაშინ მოეწონება,
თუ უშიშარი კაცის პოზით წარმოდგება, როცა ამას ვეღარ მოახერხებს, როგორც
ცირკის მსახიობმა, არსებობაც უნდა შეწყვიტოს. ისიც უძლებს, სანამ ნებისყოფა
ეყოფა.
ღიმილი დასთამაშებს და უდარდელობაა გადაჰფენია. ამ ღიმილით და
მოჩვენებითიუდარდელობით მალავს ჩამოვარდნის შიშს .აცახცახებულ
მუხლებს და აკანკალებულ გულს. რა უნდა ჰქნას. პუბლიკუმს მაშინ მოეწონება,
თუ უშიშარი კაცის პოზით წარმოდგება, როცა ამას ვეღარ მოახერხებს, როგორც
ცირკის მსახიობმა, არსებობაც უნდა შეწყვიტოს. ისიც უძლებს, სანამ ნებისყოფა
ეყოფა.
აკაკი ბაქრაძე ,,მკვახე შეძახილი" 1980წ.
აი, თურმე საიდან მოდის ცირკომანიისკენ მიდრეკილება. ვერაფერს იტყვი, ძალიან
მძიმე დიაგნოზია.
მძიმე დიაგნოზია.
ძნელია მარადიულ არტისტად ყოფნა.
სამყარო ცვალებადია. ყველაფერი იცვლება ამქვეყნად. დამოკიდებულები და შეხედულებები მძიმედ, მაგრამ მაინც სხვფერდება. მხოლოდ ქართველებისთვის
დარჩა ყველაფერი
დარჩა ყველაფერი
ძველებურად. მხოლოდ ჩვენ მოგვწონს ტინგიცობა, არლეკინობა. დღეს მარტო მოსკოვს კი არა მსოფლიოს აღარ სჯერა ცრემლების.მით უფრო
არლეკინის ცრემლების.
არლეკინის ცრემლების.
გახსოვთ ,,ნატვრის ხის" ფინალი? მარიტას სიკვდილით გაოგნებას და
თავზარდაცემას როგორ გადმოსცემს სესილია თაყიშვილი? უხმოდ.
დიდედა ლელაურის გლოვა ერთ- ერთი შემზარავი კადრია ამ ფილმში
თავზარდაცემას როგორ გადმოსცემს სესილია თაყიშვილი? უხმოდ.
დიდედა ლელაურის გლოვა ერთ- ერთი შემზარავი კადრია ამ ფილმში
გუშინ საქართველო არ ჰგავდა დიდედა ლელაურს. ის არლეკინს ჰგავდა.
იაპონური სიბრძნე
ის, რაც გვერდით ჩაგვიქროლებს:
ყველა აფრააშვებული ხომალდი;
წლები ჩვენი სიცოცხლისა,;
გაზაფხული, ზაფხული, შემოდგომა, ზამთარი.
ის, რასაც, ჩვეულებრივ, ადამიანის თვალი ვერ ამჩნევს:
ავის მომასწავებელი დღეები;
როგორ თანდათან გვიბერდება დედა.
სეი სიენაგონი
ედგარ კერეტი
კარგა ხანია ვემზადები ამისთვის და როგორც იქნა მოვიცალე. თავის დროზე სხვა განზომილებაში გადამაგდო ამ მწერალმა. ხშირად მენატრება ის განცდა. პირველად ჟურნალ ,,ომეგაში" ვნახე. ძალიან საინტერესო ჟურნალი იყო, საუკეთესო პოლიგრაფიული ხარისხის და საკმაოდ ძვირიც. .სამწუხაროდ,სულ რამდენიმე ნომერი გამოვიდა. მახსოვს, მუდმივი შეხლა-შემოხლა მქონდა ფოსტის თანამშრომელთან. რამდენჯერმე ,,გადამაგდო", არ მოუტანიათო. დრო იყო ისეთი, არაფერ უცნაურობას არ წარმოადგენდა ნერვებისდასაწყვეტი ამბები და მეც ,,ვჭამე" . თურმე სად ხარ? ეს სანდომიანსახიანი ქალბატონი სულაც არ აღმოჩნდა პატიოსნების განსახიერება, ჰყიდის ჩუმად ჩემს ჟურნალს! მე კიდევ გამწლიკულ დისრიბუტორზე მგონდა ეჭვი და ვაპირებდი წასკანდალებას სრულიად შემთხვევით რომ არ აღმომეჩინა ყველა დაკლებული ნომერი ფრიად პატივცემული პერსონის მფლობელობაში. კი მარწმუნებდა ჩემი კლასელი ქალბატონის კუდიანობაში, მაგრამ არ ვუჯერებდი. რა დაეჯერება სიძეს სიდედრის, მით უფრო , ცოლთან გაშორებული თუა და ევამ რომ ვაშლი ჭამა მისი ბრალი ჰგონია . გასუხარებასგადარჩენილ" ერთ-ერთი ნომერში იყო ედგარ კერეტის ინტერვიუ, მოთხრობები და სურათებიც კი . მათ შორის ერთი ჩვეულებრივი, საქორწილო, საცოლესთან ერთად. (რაღა საცოლე, უფრო ცოლი გამოდის თუ საქორწილო ფოტოა). შიღა გვირილების გვირგვინით, წითელ პომადასა და თეთრ კაბა ში, ედგარი მის უკან , გაღეღილ პერანგში, გაღიმებული, საოცარი თვალებით . უბრალო ფოტო იყო, მაგრამ სიმშვიდით დამუხტული. მახსოვს, ძალიან შემშურდა შიღასი. ცოტა საქმეა ასეთ დიდებულ კაცს უყვარდე-მეთქი?- ასე ვფიქრობდი მაშინ. ძალიან ახალგაზრდა მეჩვენა არაჩვეულბრივი მოთხრობებისთვის, მაგრამ მისი დიდებულება უცებ ვირწმუნე. თუ არ ვცდები, ეს 2002 წლის ამბავია.
დიდი ხნის შემდეგ მარჯანიშვილის მერტოს გვერდით საოცარ წიგნის მაღაზიაში(ახლა იქ ტანსაცმლის ჰყიდიან -(( ) სრულიად შემთხვევით წავაწყდი მის წიგნს , ,,ნებროთმა გარეკა"-ასე ერქვა. რა თქმა უნდა, ვეცი. ჩავნთქი-სხვა სიტყვა არ მეგულება პროცესის გადმოსაცემად. ბავშვობაში მემართებოდა მსგავსი სიგიჟე. კი არ ვკითხულობდი, ვყლაპავდი წიგნებს. თუ მომეწონებოდა, დიდხანს მიმყვებოდა ემოცია, სხვა რამეზე ფიქრი არ შემეძლო. რაც არ უნდა მეკეთებინა, თავში პერსონაჟები, ფრაზები, წიგნის ამბები მიტრიალებდა. მოკლედ, ავად ვხდებოდი. , ბანანათევზის ამინდი", ,,მარტოობის ასი წელიწადი", ,,უკაცო სახლი", ,,ფიესტა, ,,ტრიუმფალური თაღი", ,,სამოსელი პირველი" ,,ხმაური და მძინვარება", ,,დიდი გეთსბი" - ჩემი ხანგრძლივი და ქრონიკული ავადმყოფობის მიზეზები. ერთადერთი წიგნი, რომელიც წაკითხვისთანავე შემძულდა და დღემდე მძულს, რომლის გადაკითხვა, ზუსტად ვიცი , არასდროს არ მომინდება, ნაბოკოვის ,,ლოლიტაა". არ ვიცი რატომ, ვერ ვხსნი. მძულს და მორჩა. ქუჩაში, სკოლაში, ახლობლებში ვპოულობდი ნაცნობ გმირებს და ზუსტად ვასილ კეჟერაძესავით სახელებსაც ვარქმევდი. ღმერთო, როგორ მიყვარდა მერკუციო! მერკუციოზე ვგიჟდებოდი. შემდეგ ჰოლდენ კოლფილდი შემიყვარდა. ისიც თვლიდა, რომ მერკუციო რომეოზე მაგარია . ძალიან მახარებდა სხვაც ჩემსავით რომ ფიქრობდა და ეს სხვა დიდი სელინჯერი გახლდათ. მერე ამერია, რომელი უფრო მიყვარდა: ჰოლდენი თუ მერკუციო, თუ დონ დიეგო,თუ ჟან ვალჟანი,თუ .... მაგრამ კოლფილდი მაინც ყველას მერჩივნა და ასეა დღემდე. წაკითხულ წიგნებს ბევრჯერ გადავიკითხავდი ერთგვარი შიშით, ვაითუ, ახლა აღარ მომეწონოს-მეთქი. ყოფილა ასეთი შემთხვევებიც, განვიხიბლებოდი რატომღაც. უსიამოვნო შეგრძნებას მიტოვებდა ეს ამბავი. დღეს ისე აღარ მაღელვებს აურელიანო ბუენდიას შფოთიანი ცხოვრება. არც ბეტისა და მაქსის, არც კილიმანჯაროს, არც ბიძია გევინის ამბები მაწუხებს ისე მძაფრად, როგორც მაშინ. ეს ,,ვაითუ.." დღემდი მაწუხებს. . მაგრამ ახლა შვებულება და კითხვის დღეები მაქვს . ავდექი და გადავიკითხე კერეტი. გადავიკითხე, უფრო მშვიდად, არ ჩამინთქავს. ცოტა ხანს მეყოფა ეს ბედნიერება.
დიდი ხნის შემდეგ მარჯანიშვილის მერტოს გვერდით საოცარ წიგნის მაღაზიაში(ახლა იქ ტანსაცმლის ჰყიდიან -(( ) სრულიად შემთხვევით წავაწყდი მის წიგნს , ,,ნებროთმა გარეკა"-ასე ერქვა. რა თქმა უნდა, ვეცი. ჩავნთქი-სხვა სიტყვა არ მეგულება პროცესის გადმოსაცემად. ბავშვობაში მემართებოდა მსგავსი სიგიჟე. კი არ ვკითხულობდი, ვყლაპავდი წიგნებს. თუ მომეწონებოდა, დიდხანს მიმყვებოდა ემოცია, სხვა რამეზე ფიქრი არ შემეძლო. რაც არ უნდა მეკეთებინა, თავში პერსონაჟები, ფრაზები, წიგნის ამბები მიტრიალებდა. მოკლედ, ავად ვხდებოდი. , ბანანათევზის ამინდი", ,,მარტოობის ასი წელიწადი", ,,უკაცო სახლი", ,,ფიესტა, ,,ტრიუმფალური თაღი", ,,სამოსელი პირველი" ,,ხმაური და მძინვარება", ,,დიდი გეთსბი" - ჩემი ხანგრძლივი და ქრონიკული ავადმყოფობის მიზეზები. ერთადერთი წიგნი, რომელიც წაკითხვისთანავე შემძულდა და დღემდე მძულს, რომლის გადაკითხვა, ზუსტად ვიცი , არასდროს არ მომინდება, ნაბოკოვის ,,ლოლიტაა". არ ვიცი რატომ, ვერ ვხსნი. მძულს და მორჩა. ქუჩაში, სკოლაში, ახლობლებში ვპოულობდი ნაცნობ გმირებს და ზუსტად ვასილ კეჟერაძესავით სახელებსაც ვარქმევდი. ღმერთო, როგორ მიყვარდა მერკუციო! მერკუციოზე ვგიჟდებოდი. შემდეგ ჰოლდენ კოლფილდი შემიყვარდა. ისიც თვლიდა, რომ მერკუციო რომეოზე მაგარია . ძალიან მახარებდა სხვაც ჩემსავით რომ ფიქრობდა და ეს სხვა დიდი სელინჯერი გახლდათ. მერე ამერია, რომელი უფრო მიყვარდა: ჰოლდენი თუ მერკუციო, თუ დონ დიეგო,თუ ჟან ვალჟანი,თუ .... მაგრამ კოლფილდი მაინც ყველას მერჩივნა და ასეა დღემდე. წაკითხულ წიგნებს ბევრჯერ გადავიკითხავდი ერთგვარი შიშით, ვაითუ, ახლა აღარ მომეწონოს-მეთქი. ყოფილა ასეთი შემთხვევებიც, განვიხიბლებოდი რატომღაც. უსიამოვნო შეგრძნებას მიტოვებდა ეს ამბავი. დღეს ისე აღარ მაღელვებს აურელიანო ბუენდიას შფოთიანი ცხოვრება. არც ბეტისა და მაქსის, არც კილიმანჯაროს, არც ბიძია გევინის ამბები მაწუხებს ისე მძაფრად, როგორც მაშინ. ეს ,,ვაითუ.." დღემდი მაწუხებს. . მაგრამ ახლა შვებულება და კითხვის დღეები მაქვს . ავდექი და გადავიკითხე კერეტი. გადავიკითხე, უფრო მშვიდად, არ ჩამინთქავს. ცოტა ხანს მეყოფა ეს ბედნიერება.
Подписаться на:
Сообщения (Atom)